„Pod koroną carycy, tam gdzie ruski Ignac i pobożny Michał mają baczenie, znajdziesz Panie drogę do skarbu swego”. Te tajemnicze słowa stały się kluczami do odnalezienia skarbu w Bieszczadach.
Wskazówka do poszukiwania drogocennych rzeczy została zawarta przez Sebastiana Miernickiego (właśc. S. Mierzyńskiego) w jego książce „Skrytka Tryzuba”. Ukazała się ona w popularnej serii „Pan Samochodzik i…”, która jest kontynuacją serii „Pan Samochodzik”, zapoczątkowaną przez Zbigniewa Nienackiego (właśc. Zbigniewa Tomasza Nowickiego).
Do rozwikłania zagadki ukrytych skarbów został wyznaczony pracownik Departamentu Ochrony Zabytków Ministerstwa Kultury i Sztuki Paweł Daniec, były komandos i jednocześnie historyk sztuki. Jego zwierzchnikiem jest Tomasz Samochodzik. Obaj pracują w specjalnej sekcji, która zajmuje się rozwiązywaniem spraw fałszerstwa, przemytu i kradzieży dzieł sztuki.
Paweł Daniec szukał skarbów ukrytych podczas działań ostatniej wojny światowej. Skarby miały nie tylko wartość czysto materialną, choć i takowa była, ale i historyczną. Wraz z dwoma harcerzami, którzy kierowali grupą młodzieży objętą kuratelą sądową („parszywa dwunastka”), w ramach policyjnego programu reedukacyjnego, wyjeżdża w Bieszczady. W akcję rozwikłania „zagadki Tryzuba” włączył się także jego przełożony Tomasz Samochodzik i nowo przyjęty pracownik Alfred Kobyłka, który wsławił się wcześniej rozszyfrowaniem mistyfikacji złotego krucyfiksu z kościoła w Polejkowie. Ale o skarbie wiedzą też inni, w tym Waldemar Batura, kolega ze studiów T. Samodzika, niegdyś zdolny student, specjalizujący się - w przeciwieństwie do głównych bohaterów z Departamentu Ochrony Zabytków - w nielegalnym handlu dziełami sztuki. Pomimo pewnej „współpracy” z przedstawicielami ministerialnej specgrupy Waldemar Batura zostaje „wyłączony z gry” razem z towarzyszącą mu blondynką.
Jak przystało na książkę przygodowo-dedektywistyczną, jej akcja nie pozwala na nudę, jest żywa, pełna zaskakujących zwrotów i trzymająca w napięciu. Zasługą autora jest umiejętne wkomponowanie do fabularnego wątku elementów faktograficznych, m.in. w opisie zamku w Krasiczynie, cerkwi prawosławnej i byłego klasztoru ojców karmelitów w Zagórzu, zamku w Lesku i na górze Sobień, nieistniejących wsi Caryńskie, Tworylne, Krywe oraz faktów z historii ziemi bieszczadzkiej i stosunków ukraińsko-polskich.
Na drodze w poszukiwaniu skarbów znajdują się również bieszczadzkie góry (Połonina Caryńska i Wetlińska, Przełęcz Orłowicza, Hnatowe Berdo) i jeziora: Myczkowieckie i Solińskie. Wzmiankowane są też licznie bieszczadzkie miejscowości.
WD
Sebastian Miernicki, Skrytka Tryzuba, Olsztyn [2001], seria „Pan Samochodzik i…”, nr 32
Książka dostępna w Wypożyczalni dla dzieci i filiach bibliotecznych w: Bandrowie, Brzegach Dolnych, Krościenku, Łobozewie, Łodynie, Wojtkowej i Ustianowej.
