20. kwietnia b.r. w Starym Samborze odbyła się uroczysta sesja ustrzyckiej i starosamborskiej rad miejskich z okazji X rocznicy współpracy, .
Aczkolwiek formalną współpracę Ustrzyk Dolnych ze Starym Samborem zapoczątkowano w marcu 2004r., kiedy to podpisano umowę o współpracy, to rzeczywiście rozpoczęto ją jeszcze w 2002r. wraz z przejęciem w wyniku demokratycznych wyborów steru miejskiej władzy w Starym Samborze przez Iwana Hrisa. Wcześniej Ustrzyki współpracowały z rejonem starosamborskim, ale po powstaniu nowego powiatu bieszczadzkiego postanowiono, że współpraca na szczeblu regionalnym przebiegać będzie między powiatem i rejonem, zaś współpraca międzygminna będzie domeną miast. Jeszcze w tym samym roku Stary Sambor i Ustrzyki Dolne były miejscem I Polsko-Ukraińskiego Forum Gospodarczego, na którym biznesmeni przygranicznych regionów mogli wymienić informacje, nawiązać kontakty i zaprezentować swoje wyroby na stoiskach. O ciągłości współpracy zdecydowały też zadzierzgnięte wcześniej więzy kulturalne. Organizowane w Ustrzykach w tamtych latach, jak i później imprezy plenerowe: Ustrzycki Jarmark Turystyczny, Festiwal Folkowy „Bojkowiana”, Dni Ustrzyk nie mogły obyć się bez udziału zespołów ze Starosamborszczyzny, zaś na szczególne wyróżnienie zasługuje prezentujący prawdziwy, folklor bojkowski zespół Na Drabini ze Striłek, niezawodny uczestnik niemal wszystkich imprez. Także inne wydarzenia kulturalne w gminie, jak: Święto Miodu w Krościenku, Dni Kultury Pogranicza w Ropience, Koszykalia w Bandrowie uświetniają zespoły ze Starego Sambora.
Umowa realizowana jest na w formie corocznie aktualizowanego Protokołu wykonawczego, zawierającego wykaz wspólnych przedsięwzięć w prawie wszystkich dziedzinach życia społecznego. Jednym z ważnych postanowień tegoż protokołu jest aplikowanie o środki pomocowe na wspólne projekty. Spośród najważniejszych już zrealizowanych na uwagę zasługują przebudowa ul. Kolejowej i doposażenie domu kultury z programu INTERREG PL-BY-UA oraz przedsięwzięcia sportowe i kulturalne z Programu Sąsiedztwa o łącznej wartości ponad 1,7 mln zł. Ostatni wspólny projekt rozbudowy sieci kanalizacyjnej w Starym Samborze i Ustrzykach za 2,7 mln zł aktualnie podlega procedurze weryfikacyjnej i jest po pozytywnej ocenie formalnej.
Co się nie udało? Otóż, przedmiotem wieloletnich starań jest utworzenie nowego przejścia granicznego Bandrów – Mszaniec i reaktywowanie połączenia kolejowego Zagórz – Warszawa przez terytorium Ukrainy. To są zadania daleko wykraczające poza kompetencje gminy, ale podejmuje się działania, by je zrealizować.
Współpraca Ustrzyk Dolnych ze Starym Samborem to nie tylko cenne uzupełnienie polityki zagranicznej Ukrainy i Polski, to nie tylko geostrategiczne partnerstwo, ale przede wszystkim to zrodzone w efekcie wspólnych doświadczeń, zaufanie i szacunek na podbudowie autentycznej przyjaźni. To, że nasza współpraca spełnia swoje zadanie świadczy fakt, że już często władze samorządowe po obu stronach granicy nie wiedzą, jakie inicjatywy są wspólnie realizowane i kto, kiedy i z kim się spotyka. O jej jakości świadczy też fakt, że inne polskie samorządy, zainteresowane współpracą wzorują się na ustrzycko-starosamborskiej.
Nie sposób przedstawić wszystkich aspektów naszej współpracy. Przyszłość niesie nowe wyzwania, ale najważniejsze jest to, że polsko-ukraińska granica (także ta mentalna) przestaje dzielić, a z chwilą przystąpienia Ukrainy do Unii Europejskiej będziemy jak nikt inny gotowi do integracji z poszanowaniem wszystkich swoich kulturowych odrębności.
tekst: Antoni Szewczyk
